రుద్రుడు

రుద్రుడు :  రుద్ర తెలుగు భాషలో రుద్రుడు (Rudra ; దేవనాగరి: रुद्र) ఈయన గాలి లేదా గాలివాన,వేట తో సంబంధం కలిగిఉన్న ఋగ్వేద కాలపు దేవుడు.
ఈ పేరుని "ది రోరర్",లేదా "ది హౌవ్లర్"గా అనువదించవచ్చు.
రుద్రకి మారుపేరుగా శివ అనే సిద్ధాంతపదం ఉత్పత్తయ్యింది, శివ "దయ" అనే విశేషణం అలాగే మారుపేరు ఘోరా "భయానకం" ని కూడా ధ్వనించే ఋగ్వేదంలోని దేవుడికి సభ్యోక్తిగా వాడబడుతుంది.వేదిక-యుగపు తరువాతి కాలంలో మారుపేరు ఉపయోగం నిజ సిద్ధాంతపదాన్ని మించిపోయింది (సంస్కృత ఇతిహాసాలలో), రుద్ర అన్న పేరు శివ భగవానుడికి పర్యాయపదంగా తీసుకోబడి ఈ రెండు పేర్లు వినిమయంగా ఉపయోగించబడుతున్నాయి.

భయంకర  లేదా భయపెట్టెతనానికి మారుపేర్లు 

ఋగ్వేదంలో రుద్రుని పాత్ర భయానక దేవునిగా అతనిని ఘోరా ("భయానక"), లేదా ఉత్త ఆశవు దేవం ("ఆ దేవుడు") అన్న సూచననలలో చూపించడం కనిపిస్తుంది.అతను "భయంకర క్రూర జంతువువలె ఉగ్రత్వం కల" చక్రవర్తి రుద్ర అన్న భావనని ఈ క్రిందివిధంగా క్లుప్తీకరించాడు:

Rudra is thus regarded with a kind of cringing fear, as a deity whose wrath is to be deprecated and whose favor curried.

రుద్రున్ని దయకోసం ప్రార్థించడం, ఇక్కడ ఇతను "సర్వశక్తి రుద్ర, జడతో ఉన్న దేవుడు"గా సూచించబడ్డాడు.
లో రుద్ర విల్లుతోను, వేగంగా వెళ్ళే బాణాలతోనూ విశదికరించబడ్డాడు. ఆర్.జి. భండార్కర్ చెప్పినట్లు ఈ శ్లోకం రుద్ర "స్వర్గానికి, భూమికి మధ్య తిరిగే తెలివైన బాణాలను" వదులుతాడు. ఇది మెరుపుయొక్క నాశనపు శక్తిని సూచిస్తుంది.
రుద్ర వ్యాధులని కలిగించేవాడిగా నమ్మబడతాడు, ప్రజలు వాటినుంచి కోలుకున్నప్పుడు లేదా వాటినుంచి స్వేచ్చ పొందినపుడు అది కూడా రుద్రుని శక్తిగా కొలవబడుతుంది.పిల్లలని వ్యాధులతో భాధించవద్దని మరియు ఊర్లని రోగాలకి దూరంగా ఉంచమని అడగబడతాడు. అతనివద్ద నివారణోపాయాలు కలవని, వైద్యులకే వైద్యుడని, వేలకొద్దీ ఔషధాలనీ కలిగిఉన్నాడని  చెప్పబడింది. ఇది శివుని ప్రత్యామ్నాయ పేరు వైద్యనాథ ని విశదీకరిస్తుంది (నివారణల దేవుడు). 
     "రుద్రాక్ష" అన్న పదం (సంస్కృతం:rudrākşa =రుద్ర +akşa "కన్ను") లేదా "రుద్రుని కన్ను" రుద్రాక్ష చెట్టు ఫలానికి మరియు ఆ విత్తనాలనుంచి తయారుచేసే ప్రార్థన పూసల దండకి రెండింటికీ ఉపయోగిస్తారు

ఋఊగ్వెదశ్లొకాలు రుద్ర గురించిన తొలిమాటలు ఋగ్వేదంలో లభిస్తాయి, ఇందులో పూర్తిగా మూడు శ్లోకాలు ఇతనికి అంకితమివ్వబడ్డాయి. ఋగ్వేదంలో మొత్తం రుద్రకి సంబంధించి డెబ్భయ్-ఐదు సూచనలు కనిపిస్తాయి.

ఏకాదశ రుద్రులు

ఆయన రుద్రుడు. ఆమె రుద్రాణి. ఆయన శివుడు. ఆమె శివా. ఇద్దరు సమాన ధర్మములు గలవారు. శివ అనగా ముక్తి స్వరూపుడని, మంగళ స్వరూపుడని భావన.
ఈశ్వరునకు రెండు శరీరములు. ఒకటి ఘోర శరీరము. రెండవది శివా శరీరము. ఘోర శరీరము గలవాడు రుద్రుడు.
రుద్ర శబ్దము అనేక విధములుగా నిర్వచించబడినది. ‘‘రుజాం ద్రావణతోరుద్రః’’ సకల రోగహరుడు. భక్తులనుండి జ్ఞాన ప్రతిబంధకము మోహకమగు శక్తిని తొలగించువాడు. శబ్దమును ఇచ్చునట్టి ప్రాణమే రుద్రుడు. చివరకు శుత్య్రనుసారము అగ్నియు, రుద్రుడు ఒక్కటే. ఆ శ్రుతియే ప్రళయకాలమందు సంహారముచె అంతయు రోదనము చేయువాడు గనుక రుద్రుడని నామమని పేర్కొన్నది.
రుద్రుడు మహాదేవుడు. అగ్ని మండలాధిపతి. శివమహాస్తోత్రమునందు ఎనిమిది శ్లోకములలో రుద్రనామ విశదీకరణ చెప్పబడ్డది. ‘విశ్వాధికో రుద్రో మహర్షి’ విశ్వముకన్న మించినవాడు.
శివపూజలయందు నమకము, చమకము రెండు సూక్తములు తప్పక వినియోగించెదరు. రుద్రుని ఘోర శరీరము క్రోధ ప్రధానమైనది. ప్రసన్నత కొరకు నమ శబ్దముతో ‘నమస్తే రుద్ర మన్యవ ఊతోత ఇషవే నమః’’ అని నమకము ప్రారంభమవుతుంది. ప్రథమానం వాకముచే రుద్రుని ప్రసన్నునిగా చేసి, అతని ధనుర్భాణాది సాధనములను కూడ ఉపసంహరింపచేసి, ఎనిమిది అనువాకములచే రుద్రుని విశ్వరూపత్వముచే స్తుతించి నమస్కరించుట. ఈ అనువాకములు నమస్కార మంత్రమలు.

నమకమందు గల మంత్రములు జప, హోమ అర్చనాదులయందు వినియోగించి, రుద్రత్వమును విడిపించుకుని, శివునిగా మార్చిన పిమ్మట చమకము ‘వాజుశ్చమే’ ప్రారంభింపబడిన పదకొండు అనువాకములు గల మంత్రములు అభీష్ట ఫలము పొందుటకు వినియోగించెదరు. ఏతా వాతా శివార్చనాదుల యందు నమక, చమకములు వినియోగ ప్రాముఖ్యమును, యిందువలన కలుగు ఫలితములను శ్రుతులు బోధిస్తున్నాయి.
నమక చమకములను పూర్తిగా జపాభిషేకములందు చెప్పుట రుద్రమందురు. నమకము పూర్తిగా చెప్పి చమకము ఒక్కొక్క అనువాకము వంతున పదకొండు మారులు చెప్పిన రుద్ర ఏకాదశి అని అందురు.

మొత్తం విశ్వంలో పదకొండు మంది (11) ఏకాదశ రుద్రులు ఉన్నారు. వారు:

1. మహాదేవ
2. శివ
3. మహారుద్ర
4. శంకర
5. నీలలోహిత
6. ఈషణరుద్ర
7. విజయరుద్ర
8. భీమరుద్ర
9. దేవదేవ
10. భావోద్భవ
11. ఏకాదశ రుద్రులు

ఈ 11 రుద్రుల యొక్క 11 మంది భార్యలు వీరు:-1 . ధీ దేవి, 2. ధ్రిత్తి దేవి, 3. ఉష్ణ (రసాల) దేవి, 4. ఉమా దేవి, 5. నీయుత్ దేవి, 5. సర్పి దేవి, 7. ఐలా దేవి, 8. అంబికా దేవి, 9. ఐరావతి దేవి, 10. సుధా దేవి మరియు 11. దీక్షా దేవి వరుసగా.