హిందూ సంప్రదాయంలో లక్ష్మీదేవి సిరి సంపదల దేవత. వివిధ భాగ్యాల అధిష్టాన దేవతలుగా ఈ లక్ష్మీ దేవియే అష్ట లక్ష్మిలుగా పూజింపబడుతుంది. దేవాలయాలలో అష్ట లక్ష్మిలు ఒకే చోట అర్చింపబడడం సంప్రదాయం.
ఈ అష్ట లక్ష్మిలు:-
ఆదిలక్ష్మి :-
"మహాలక్ష్మి" అనికూడా అంటారు. నాలుగు హస్తాలతో, ఒక చేత పద్మం, మరొక చేత పతాకం ధరించి, రెండు చేతులందు అభయ వరద ముద్రలు కలిగి ఉంటుంది.
ధాన్యలక్ష్మి :-
ఎనిమిది చేతులతో, పచ్చని వస్త్రాలతో ఉంటుంది. రెండు చేతులలో పద్మాలు, ఒక చేత గద, మూడు చేతులలో వరి కంకి, చెరకు గడ, అరటి గెల కలిగి రెండు చేతులు వరదాభయ ముద్రలతో ఉంటుంది.
ధైర్యలక్ష్మి :-
"వీరలక్ష్మి" అని కూడా అంటారు. ఎనిమిది చేతులు కలిగినది. ఎర్రని వస్త్రములు ధరించినది. చక్రము, శంఖము, ధనుర్బాణములు, త్రిశూలము, పుస్తకము (?) ధరించినది. రెండు చేతులు వరదాభయ ముద్రలలో నుండును.
గజలక్ష్మి :-
రాజ్య ప్రదాత. నాలుగు హస్తములు కలిగిన మూర్తి. ఇరువైపులా రెండు గజాలు అభిషేకం ఛేస్తుంటాయి. ఎర్రని వస్త్రములు ధరించినది. రెండు చేతులలో రెండు పద్మములు కలిగినది. రెండు చేతులు వరదాభయ ముద్రలలో ఉంటాయి.
సంతానలక్ష్మి :-
ఆరు చేతులు కలిగినది. రెండు కలశములు, ఖడ్గము, డాలు ధరించినది. వడిలో బిడ్డ కలిగియున్నది. ఒకచేత అభయముద్ర కలిగినది. మరొక చేయి బిడ్డను పట్టుకొనియున్నది. బిడ్డ చేతిలో పద్మము ఉన్నది.
విజయలక్ష్మి :-
ఎనిమిది చేతులు కలిగినది. ఎర్రని వస్త్రములు ధరించినది. శంఖము, చక్రము, ఖడ్గము, డాలు, పాశము ధరించినది. రెండు చేతుల వరదాభయ ముద్రలు కలిగినది.
విద్యాలక్ష్మి :-
శారదా దేవి .చదువులతల్లి చేతి యందు వీణ వుంటుంది.
ధనలక్ష్మి :-
ఆరు హస్తాలు కలిగిన మూర్తి. ఎర్రని వస్త్రాలు ధరించినది. శంఖ చక్రాలు, కలశము, ధనుర్బాణాలు, పద్మము ధరించిన మూర్తి. అభయ ముద్రలోనున్న చేతినుండి బంగారునాణేలు వర్షిస్తున్నట్లు చిత్రింపబడుతుంది.
కొన్ని చోట్ల ఐశ్వర్యలక్ష్మి, సౌభాగ్యలక్ష్మి, రాజ్యలక్ష్మి, వరలక్ష్మి అనే పేర్లు ఉంటాయి.
ప్రార్ధన:
అష్టలక్ష్మీ నమస్తుభ్యం వరదే కామరూపిణి
విష్ణు వక్షఃస్థలారూఢే భక్తమోక్ష ప్రదాయిని
శంఖచక్ర గదా హస్తే మహాలక్ష్మీ నమోస్తుతే
జగన్మాత్రేచ మోహిన్యై మంగళం శుభమంగళం
మార్గశిర లక్ష్మివార వ్రతము
(అక్షరాల సైజు పెద్దగ చూడాలనుకుంటే : ctrl నొక్కి ఉంచి మౌస్ రింగ్ ను తిప్పండి)
మార్గశిర నెలలో లక్ష్మీ పూజ చేసుకునే అన్ని సమస్యలను పరిష్కరించటానికి మరియు దేవత లక్ష్మీ దేవి శ్రేయస్సు, సంపద మరియు ఆరోగ్య తో నివశించాగలరని భక్తులు నమ్మతారు. మార్గశిర లక్ష్మీ పూజ పూజ విధానం దీపావళి లక్ష్మీ పూజ మరియు వరలక్ష్మి పూజ వంటి ఇతర లక్ష్మీ వ్రతం వలెనే అయితే, ఈ దేవత కు సమర్పించే ఆ నైవేద్యం వైవిధ్యమైనది.
మార్గశిర నెల గురవారం, భక్తులు దేవాలయాలు లోను లేదా ఇళ్లలో లక్ష్మీ పూజ చెయ్యడానికి ముందు రోజే సిద్ధం చేసుకుంటారు. ఇళ్ళు, శుభ్రం చేసి చక్కగా ఉంచబడిన పండుగ రోజులలో మరియు దేవత లక్ష్మి యొక్క చిత్రం లేదా చిన్న విగ్రహం పూజ ప్రదేశం వద్ద ఉంచుతారు.
వినాయక కు మొదటి పూజలు చేస్తుంటారు. భక్తులు అవరోధాలు లేదా విఘ్నాలు వదిలించుకోవటం కొరకు గణపతి ప్రథమ పూజ చేస్తారు. గణపతి పూజ తర్వాత, దేవత లక్ష్మీ షోడశోపచార పూజ మరియు అష్టోత్తరం తో పూజలు మరియు నెల రోజులు ప్రతి గురువారం ప్రత్యేక నైవేద్యం అందింస్తారు. మార్గశిర లక్ష్మీ పూజ, కథ చదువుకోవాలి.
లక్ష్మీ పూజ మార్గశిర నెలలో అన్ని గురవారం చేస్తారు. కేవలం నాలుగు గురువారాలు మాత్రమే మార్గశిర మాసంలో లో వుంటాయి కానీ ఈ లక్ష్మి పూజ పుష్య మాసంలో వచ్చే మొదటి గురువారం నాడు కూడా పూజ చేయాలి అదే ఇక్కడ విశేషం.
నైవేద్యం లేదా మార్గశిర లక్ష్మివార వ్రతం సమయంలో దేవత లక్ష్మీ దేవికి ఆహార సమర్పణలు:
1 వ గురువారం - పులగం
2 వ గురువారం - అట్లు, తిమ్మనం
3 వ గురువారం - అప్పాలు, పరమాన్నము
4 వ గురువారం - చిత్రాన్నం, గారెలు,
5 వ గురువారం - పూర్ణం బూరెలు
విఘ్నేశ్వర ప్రార్ధన
శ్లో || శుక్లాంబర ధరం విష్ణుం శశివర్ణంచతుర్భుజం
ప్రసన్న వదనం ధ్యాయేత్సర్వ విఘ్నో పశాంతయే ||
ఆచమ్య || ఓం భూర్భువః సువరోమ్, మమ ఉపాత్త సమస్త దుర తక్షయ ద్వారా శ్రీ పరమేశ్వర ప్రీత్యర్ధం, శుభాభ్యాంశుభే, శోభ నేముహూర్తే, అద్య బ్రహ్మణః ద్వీతీయ పర్దార్దే, శ్వేతవరాహల్పే, వైవ స్వత మన్వంతరే, కలియుగే ప్రధ మపాదే, జంబూ ద్పీపే, భరత వర్షే, భరత ఖండే, అస్మిన్ వర్త మాన, వ్యవ హారిక చాంద్ర మాన, సంవత్సరే, ఆయనే బుతౌ, పక్షౌ, తిధౌ, శుభ నక్షత్రే శుభ యోగే శుభ కరణ, ఏనం గుణవిశేషణ విశిష్టాయాం శుభ తిధౌ శ్రీమతి ( పేరు) గోత్ర స్యనామ ధోయస్య అస్మాకం సుకుటుంబానాం క్షేమ స్థైర్య విజయాయురారో గ్యైశ్వర్యాభి వృద్ద్యర్ధం ధర్మార్ద కామ మోక్ష చతుర్విధ ఫలపురుశార్ధ సిద్యర్ధం సత్సంతాన సౌభాగ్య ఫలప్రాప్త్యర్ధం వారే వారే ప్రయుక్త గురువారే లక్ష్మి ముద్దశ్య లక్ష్మీ ప్రీత్యర్ధం కల్పోక్త ప్రకారేణ యావచ్చక్తి ధ్యానావాహనాది షోడశో పచార పూజాం కరిష్యే, శ్రీ సిద్ధి వినాయక దేవతా ప్రీత్యర్ధం సిద్ధి వినాయక పూజాం కరిష్యే ||
విష్ణు: కంటే రుద్ర స్సమాశ్రితాః, మోలే త్రత స్థితో బ్రహ్మా, మధ్యే మాతృ గణాస్మ్రతాః, కుక్షౌతు సాగరా స్సర్వెస్సప్త ద్వీపా సుంధరాః(కలశ పూజచేసి) మహాలక్ష్మీ ప్రాణ ప్రతిష్టాపనం, కరిష్యే (లక్ష్మీదేవి ప్రాణ ప్రతిష్టాపన జేసి పూజ ఆరంభించ వలెను)
శ్రీ మహాలక్ష్మి పూజా ప్రారంభం
శ్లో || పద్మా సనే పద్మకరే సర్వ లోకైక పూజితా
నారాయణ ప్రియే దేవి సుప్రీతా భవ సర్వదా
క్షీరో దార్ణ వసంభూతే కమలే కమలాలయే
సుస్థి రాభ వమే గేహే సురాసుర నమస్క్రతే ||
శ్రీ లక్ష్మీ దేవతాం ధ్యాయామితా||
పద్మాసన మందు కూర్చున్నగానవు, చేత పద్మ పుష్పములను పట్టు కొనియున్న దానవు సర్పజనులచేత ప్రశంసంప బడుచున్న దానవు నయన ఓనారాయణప్రియే! దేవీ ఎల్ల ప్పుడు నా పైదయ కలిగి ఉండుము. పాలసముద్ర మందు పుట్టి ననీ వెల్లప్పుడును మాగృహ మందు శాశ్వతముగా ఉండుము (అని మనసులో ధ్యానించివలెను)
శ్లో || సర్వమంగళ మాజ్గల్యే విష్ణువక్ష సధ లాలయే,
ఆవాహయామి దేవీత్యాం సుప్రీతా భవ సర్వదా,
శ్రీ లక్ష్మి దేవతా మవాహయామి.
తా || సకల శుభ కార్య ములందు విఘ్నములు లేకుండా శుభములు కలుగ జేయు దానా! విష్ణువక్ష స్థలమందు నివసించు ఓ లక్ష్మీ దేవీ! నిన్ను ఆవాహన చేయుచున్నాను గాన, నా మీద దయకలిగి ఉండ వేడెదను.
శ్లో || సూర్యాయుత నిభస్పూర్తే స్పురద్రత్న విభూషితే
సంహా సన మిదం దేవీ స్వీయతాం సుర పూజితే
శ్రీ లక్ష్మి దేవతాయై నమః రత్నసింహీసనం సమర్పయామి.
తా|| సూర్యా కాంతివలె ప్రకాశించు దానా! నానారత్న ములతో పొదగ బడి ధగ ధగ మెరయుచున్న బంగారు ఆసన మిది గో వెస్తున్నాను. సర్వలోక వాసులచే పూజింపబడే లక్ష్మీ దేవీ! దయచేసి ఇంగు కూర్చోనుము.
శ్లో || శుద్దోద కంచ వాత్ర స్థంగన్ద పుష్పాది మిశ్రితం
అర్ఘ్యం దేవతాయై నమః అర్ఘ్యం సమర్పయామి.
శ్రీ లక్ష్మీ దేవతాయై నమః అర్ఘ్యం సమర్పయామి.
తా || ఓ లక్ష్మీ దేవీ ! పరిశుభ్ర మైన జలముతో గంధం పుష్పములు, సువాసన ద్రవ్యములు కలిపనీకు అర్ఘ్యం నిచ్చుచున్నాను. నన్ననుగ్రహించుము.
శ్లో || సువాసిత జలం రమ్యం సర్వతీర్ధ సముద్భవం,
శ్రీ లక్ష్మీ దేవతాయై నమః పాద్యం సమర్పయామి.
తా || దేవత లందరి చేతను కీర్తింప బడిన దానా! అన్ని నదులనుండి గొన వచ్చిన సుగంధ ఉద కంతో నీకు పాద్యం యిచ్చుచున్నాను. అందుకొనుము.
